Deelname aan registers
Over het algemeen zien patiënten en patiëntenorganisaties snel het voordeel van registers. Vooral wanneer zij zien dat zij bij de opzet en het beheer betrokken worden en/of als ze de gelegenheid krijgen om zelf gegevens bij te dragen. De belangrijkste redenen om deel te nemen aan een register (volgens onderzoek Solomon et al. (2017)) zijn:
- behoefte om anderen te helpen
- behoefte om de zorg/behandeling van de eigen aandoening te verbeteren
- het gemak van deelname
Dit betekent dat bij de opzet van een register aan deze punten aandacht besteed moet worden. Ook in de communicatie naar patiënten bij het verzoek om deelname is het verstandig deze punten te belichten en het de patiënt makkelijk te maken om deel te nemen. Patiëntenorganisaties kunnen hier een waardevolle rol bij spelen.
In het rapport van EURORDIS (The voice of rare disease patients) wordt gesteld dat patienten graag geïnformeerd worden over de doelen van het register, contactinformatie van de beheerders van het register en over de procedures van toegang (van derden) tot de data.
Vragen van patienten
Omdat patiënten dikwijls vragen hebben over deelname aan registers, maakte EGAN een FAQ-lijst. Deze is naar het Nederlands vertaald. Download de vragenlijst.
Toestemming regelen
Wanneer het gaat om (medische) informatie van een patiënt die ingevoerd wordt door artsen of onderzoekers, is het regelen van toestemming aan de orde. Afhankelijk van de wetgeving waar het register onder valt (zie privacy en wetgeving), zijn de vereisten voor het regelen van toestemming verschillend. Dit kan via
- Opt-in; een patient geeft expliciet toestemming;
- Opt-out; de patient krijgt informatie over het feit dat gegevens over hem/haar in een register worden opgenomen en krijgt de mogelijkheid om daar bezwaar tegen te maken;
- Informed consent; als de gegevensverzameling die nodig is voor het opbouwen van een registratie zeer ingrijpend is voor de patiënt, is 'informed consent' vereist. Patiënten moeten goede informatie krijgen en expliciet toestemming geven voor het verzamelen en delen van de gegevens.
- Dynamic consent: de patient kan aangeven op welke manier en voor welke doeleinden de gegevens gebruikt mogen worden en kan dit tussentijds aanpassen.
Actievere deelname
Er kan ook sprake zijn van een actievere deelname van de patiënt aan het register. Bijvoorbeeld wanneer zij zelf gegevens genereren voor het register. In de vorm van in te vullen vragenlijsten of via koppelingen met apps of andere E-health toepassingen. Zie hiervoor de pagina's over Patient gegenereerde data